Windows 8 Keyboard Shortcuts

Windows Key	Jump between Start Metro Desktop and Previous App
ESC	Return to Previous App
Windows Key + spacebar	Switch input language and keyboard layout
Windows Key + Y	Peek at the Desktop
Windows Key + O	Lock device orientation
Windows Key + V	Cycle through toasts
Windows Key + Shift + V	Cycle through toasts in reverse order
Windows Key + Enter	Launch Narrator
Windows Key + PgUp	Move Tiles to the Left
Windows Key + PgDown	Move Tiles to the Right
Windows Key + Shift + .	Move Metro App Split Screen Left
Windows Key + .	Move Metro App Split Screen Right
Winodws Key + S	Open App Search
Windows Key + F	Open File Search
Windows Key + C	Open Charms Bar
Windows Key + I	Open Charms Settings
Windows Key + K	Opens Connect Charm
Windows Key + H	Open Share Charm
Windows Key + Q	Open Search Pane
Windows Key + W	Open Search Settings
Windows Key + Z	Open App Bar
Arrow Keys	Select Metro Apps Left, Right, Up, Down
CTRL + Arrow Right	Move 1 Page Right on Metro UI Menu
CTRL + Arrow Left	Move 1 Page Left on Metro UI Menu
Arrow Key, ALT + Arrow Right	Move Metro App Right
Arrow Key, ALT + Arrow Left	Move Metro App Left
Arrow Key, ALT + Arrow Up	Move Metro App Up
Arrow Key, ALT + Arrow Down	Move Metro App Down
Windows Key + L	Lock Screen
Windows Key + E	Launch Windows Explorer on Classic Desktop
Windows Key + R	Launch Run Box on Classic Desktop
Windows Key + P	Projector Mode – Select Projector Output
Windows Key + U	Launch Ease of Access Center
Windows Key + T	Launch Classic Desktop with Arrow Key Icon Selection
Windows Key + X	Launch Windows Mobility Center on Classic Desktop
Windows Key + B	Launch Classic Desktop with Arrow Key Taskbar Icon Selection
Windows Key + M	Launch Classic Desktop with Arrow Key Desktop Icon Selection
Arrow Key, App Key	Display Unpin Option and Advanced Metro Icon Icons

Ubuntu 11.10 အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

တစ္ကမၻာလံုးေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကတဲ့ ubuntu 11.10 Oneiric Ocelot ကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာ ၁၃ ရက္ေနက ထြက္လာပါျပီ။ 11.10 ကေတာ့ အရင္ရွိျပီးသား အေဟာင္းမ်ားနဲ႔ အသစ္အသစ္ ထပ္ထုတ္ထားတဲ့ Open-source နည္းပညာေတြ ေပါင္းစပ္ျပီး အရည္အေသြးျမင့္ျမင့္ နဲ႔ အသံုးျပဳရ အလြန္လြယ္ကူေအာင္ လုပ္ေဆာင္ထားပါတယ္လို႔လည္း အဲဒီထုတ္ကုန္ အဖြဲ႔က သူတို႔ website ရဲ႔ Unbutu 11.10 ေၾကာ္ျငာမွာ ထည့္သြင္းေရးသားထားပါတယ္။ Unbutu 11.10 က ဘာသာစကား ၃၈ မ်ိဳးနဲ႔ အသံုးျပဳလို႔ရမွာ ျဖစ္ျပီး Canonical က ထုတ္လုပ္တဲ့ အခမဲ့ Llinux Operation System ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ သူ႔ရဲ႔ website မွာ Download လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ သူ႔ အရင္ version ျဖစ္တဲ့ Ubuntu 11.04 အသံုးျပဳသူေတြကေတာ့ Ubuntu ထဲမွာပါရွိတဲ့ Update Manager ကေနတစ္ဆင့္ Upgrade လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လို Upgrade လုပ္ေဆာင္ရမလည္း ဆိုတာကိုလညး္ website မွာ အဆင့္အဆင့္ အလုပ္လုပ္ပံုေတြကုိ ရွင္းျပထားပါတယ္။ Ubuntu 11.10 က ဘယ္လိုေတြ အလုပ္လုပ္လည္း ဆိုတာ ကနဦးအေနနဲ႔ ေလ့လာခ်င္ေသးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ Online tour မွာ စမ္းသပ္အသံုးျပဳ ၾကည့္ႏိုင္ မွာျဖစ္ျပီး slide-show အေနနဲ႔လည္း အြန္လိုင္းမွ ၾကည့္ရႈနိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Ubuntu 11.10 အတြက္ ပံုမွန္ update ကိုေတာ့ ဧပရယ္ ၂၀၁၃ အထိ ေနာက္ ၁၈ လ အထိေပးထားမွာျဖစ္ျပီး Long Term Support(LTS) ကာလရွည္ (၅ နွစ္) အတြက္ကေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ ဧပရယ္လမွာ အသစ္ထြက္မယ့္ Ubuntu 12.04 Precise Pangolin မွာ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

A Smoother Unity

အရင္ version 11.04 မွာပါတဲ့ မိုဘိုင္းစတိုင္ Unity Interface ကို ပဲ အနည္းအက်ဥ္းျပဳျပင္ျပီး ပံုေသအေနနဲ႔ ထားေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း Gnome က အသစ္ထုတ္ထားတဲ့ Gnome3 (Gnome-shell) ကိုလည္း သြင္းျပီး အသံုးျပဳနိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အသံုးျပဳသူမ်ားရဲ႕ စမ္းသပ္ေလ႔လာခ်က္မ်ားအရေတာ့ Ubuntu 11.10 မွာ Unity Interface ကုိပဲ ပိုမိုေကာင္းမြန္နဲ႔ အသံုးျပဳရလြယ္ကူေအာင္ လုပ္ထားတာပဲ ဦးတည္ေနပါတယ္လို႔ဆိုၾကပါတယ္။

Open for Business

ကိုယ္အသံုးျပဳခ်င္တဲ့ အသံုးတည့္မယ့္ ေဆာ့၀ဲလ္ ေတြကုိ ရွာေဖြ တင္သြင္းဖို႔ကေတာ့ Ubuntu Software Center က အခုဆိုရင္ ပိုမိုလြယ္ကူေအာင္ ရွာေဖြရ ျမန္ဆန္ေအာင္ လုပ္ေပးထားပါတယ္။ အုပ္စုအလိုက္ ရွာေဖြ၍ ရသလို ေဆာ့၀ဲလ္ နာမည္နဲ႔လည္း ရွာေဖြရတာ လြယ္ကူေစပါတယ္။ ေဆာ့၀ဲ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား 

ကိုလည္း မ်က္စိပဌာသ ျဖစ္ေအာင္ အသံုးျပဳခ်င္ စိတ္ေပါက္ေအာင္ အလွဆင္ေပးထားပါေသးတယ္ လို႔ Project team က ညႊန္းထား ပါေသးတယ္ ခင္ဗ်။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ Thunderbird နဲ႔ အသစ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Deja Dup Backup tool ပါလာတာကုိ အၾကိဳက္ဆံုးပါပဲ။ Thunderbird က Evolution ထက္ လူၾကိဳက္ ပိုမ်ားျပီး သံုးလို႔ပိုေကာင္းတယ္ထင္လို႔ပါ။ Deja Dup Backup ကေတာ့ ကလိရင္း ခနခန Data ေတြ ပ်က္ပ်က္ကုန္ တာကုိ ေကာင္းေကာင္း အကူအညီေပးမယ့္ေဆာ့၀ဲလ္ ပဲေလ။ Ubuntu 11.10 က Open for business အတြက္အေသအခ်ာပါပဲ။ Desktops, Servers and Cloudsအတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာ အခမဲ့

ေဆာ့၀ဲလ္ အမ်ားအျပားနဲ႔ တစ္ျခား လိုခ်င္ေသးတယ္ဆိုရင္ full-service support and consulting 

ေတြကိုပါ ရႏိုင္ပါေသးတယ္လို႔လည္း Canonical က ေျပာပါတယ္။

20 Million Strong

ေငြကုန္ေၾကးက် သက္သာစြာနဲ႔ အခမဲ့ ေဆာ့၀ဲမ်ားကုိ Micorsoft WIndows မဟုတ္ပဲ တစ္ျခား Operation system တစ္ခုခု ကုိ Windows လိုပဲ End user အေနနဲ႔ အသံုးျပဳခ်င္တယ္ဆိုရင္ျဖင့္ သင္တို႔ေဘးနား

ေလးမွာ တစ္ကမၻာလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ဆိုရင္ 20 millon ေလာက္အသံုးျပဳေနၾကတဲ့ Ubuntu ကရွိေနမွာပါ လို႔လညး္ Canonical ကထပ္ေျပာပါေသးတယ္ခင္ဗ်။ ကြ်န္ေတာ္လည္း Ubuntu fan ပါခင္ဗ်ာ။ အခုလက္ရွိလည္း Ubuntu 11.10 အသံုးျပဳေနပါတယ္။ စာဖတ္သူတို႔လညး္ Windows ကလြဲျပီး တစ္ျခားတစ္ခုခုကို ေျပာင္းသံုးခ်င္တဲ့ ဆိုရင္ေတာ့ အခုအခ်ိန္က အသင့္ေတာ္ဆံုးအခ်ိန္ ပဲလို႔ အၾကံျပဳပါရေစ။ ျမန္မာနဲ႔ အသံုးျပဳခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ သာလြန္ ကုိ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

Source:computerWorld

Windows 7 Password Recovery

Windows 7 မွာ ကိုယ့္ User Account ရဲ႕ Password ေမ့သြားရင္ Password ကို ဖ်က္ပစ္တဲ့ နည္းပါ။ သူမ်ားစက္ရဲ႕ Password ေတြ ဖ်က္ဖို႔ တင္ေပးလိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေရးႀကံဳရင္ ထုတ္သံုးဖို႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ဆို ဟိုတစ္ေန႔က အသိတစ္ေယာက္က ေတာင္းဆိုလို႔ Google မွာ ရွာရင္းနဲ႔ ေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။ အသံုးျပဳတဲ့ Software ကေတာ့ Offline NT Password&Registry Editor ပါ။ Hiren 10 ေခြထဲမွာလည္း ပါၿပီးသားပါ။ အခုေတာ့ အဲဒီ Offline NT ကို Memory Stick ထဲကို ထည့္သြင္းၿပီး အသံုးျပဳနည္းကို ေဖာ္ျပသြားမွာပါ။ 

Memory Stick အတြင္းသို႔ Offline NT ကို ထည့္သြင္းျခင္း
ပထမဆံုး Offline NT Password & Registry Editor ကို http://pogostick.net/~pnh/ntpasswd/cd100627.zip ကေန Download ဆြဲပါ။ ရလာမွာက Zip ဖိုင္ပါ။ အဲဒါကို Extract လုပ္ပါ။ ISO ဖိုင္တစ္ဖိုင္ ထြက္လာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ ISO ဖိုင္ကို Extract လုပ္ပါ။ CD နဲ႔ သံုးခ်င္သူမ်ားအဖို႔ေတာ့ အဲဒီ ISO ဖိုင္ကို Extract လုပ္စရာမလိုပါ။ အဲဒီဖိုင္ကို Burn လိုက္ရင္ သံုးလို႔ရပါၿပီ။

Memory Stick ကို Format ခ်ပါ။ ၿပီးရင္ Command Prompt ကိုဖြင့္ပါ။ ေအာက္ပါ Command ေတြ ေပးပါ။ ဒီ Command ေတြဟာ Memory Stick ထဲကို Bootloader ထည့္သြင္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွ Stick ကေန Boot လုပ္လို႔ ရမွာပါ။

1.    diskpart
2.    list disk
3.    select disk x (x ေနရာမွာ Memory Stick ရဲ႕ Disk number ကို အစားသြင္းရပါမယ္)
4.    clean
5.    create partition primary
6.    select partition 1
7.    active
8.    format fs=fat32
9.    assign
10.    exit

ၿပီးရင္ အေစာက ISO ဖိုင္ကို Extract လုပ္တုန္းက ရလာတဲ့ ဖိုင္ေတြအားလံုးကို Stick ထဲသို႔ Copy ကူးထည့္ပါ။ ၿပီးရင္ Command Prompt ကို ဖြင့္ၿပီး ဒီ Command ေပးပါ။

X:\syslinux.ex –ma X:    (X: ေနရာမွာ Stick ရဲ႕ Drive Letter ကို အစားသြင္းရပါမယ္)

ဒါဆိုရင္ Stick ထဲကို Offline NT Password & Registry Editor ထည့္လို႔ ၿပီးသြားပါၿပီ။

အသံုးျပဳနည္း
Stick ကေန Boot တက္ပါ။ အဲဒီအခါမွာ Offline NT တက္လာပါလိမ့္မယ္။ Screen မွာ အခုလို ျမင္ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။
ISOLINUX 3.51 2007-06-10  Copyright (C) 1994-2007 H. Peter Anvin


***************************************************************************
*                                                                         *
*  Windows NT/2k/XP/Vista Change Password / Registry Editor / Boot CD     *
*                                                                         *
*  (c) 1998-2007 Petter Nordahl-Hagen. Distributed under GNU GPL v2       *
*                                                                         *
* DISCLAIMER: THIS SOFTWARE COMES WITH ABSOLUTELY NO WARRANTIES!          *
*             THE AUTHOR CAN NOT BE HELD RESPONSIBLE FOR ANY DAMAGE       *
*             CAUSED BY THE (MIS)USE OF THIS SOFTWARE                     *
*                                                                         *
* More info at: http://pogostick.net/~pnh/ntpasswd/                       *
* Email       : pnh@pogostick.net *
*                                                                         *
* CD build date: Sun Sep 23 14:15:35 CEST 2007                            *
***************************************************************************

Press enter to boot, or give linux kernel boot options first if needed.
Some that I have to use once in a while:
boot nousb          - to turn off USB if not used and it causes problems
boot irqpoll        - if some drivers hang with irq problem messages
boot nodrivers      - skip automatic disk driver loading

Enter တစ္ခ်က္သာ ေခါက္လိုက္ပါ။ ေနာက္ထပ္ Driver ေတြ ဆြဲေခၚတဲ့ စာေတြ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ အဆံုးမွာေတာ့ ေအာက္မွာျပထားသလို ေပၚပါလိမ့္မယ္။

Disks:
Disk /dev/sda: 42.9 GB, 42949672960 bytes

Candidate Windows partitions found:
1 :        /dev/sda1   40958MB BOOT

Please select partition by number or
q = quit
d = automatically start disk drivers
m = manually select disk drivers to load
f = fetch additional drivers from floppy / usb
a = show all partitions found
l = show propbable Windows (NTFS) partitions only
Select:

အဲဒီမွာ Windows ရွိေနတဲ့ Partition ကို ေရြးေပးရပါမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ 1 လို႔ ရိုက္ၿပီး Enter ေခါက္ရတာပါ။ အဲဒီအခါ ေနာက္ထပ္ စာေတြေပၚလာၿပီး ေအာက္မွာျပထားသလို ထပ္ေရြးခိုင္းပါလိမ့္ဦးမယ္။

Select which part of registry to load, use predefined choices
or list the files with space as delimiter
1 - Password reset [sam system security]
2 - RecoveryConsole parameters [software]
q - quit - return to previous
[1] :

1 လို႔ ရိုက္ၿပီး Enter ေခါက္ပါ။ ေနာက္ထပ္ စာေတြေပၚလာပါလိမ့္ဦးမယ္။ ေအာက္မွာ ျပထားသလို ထပ္ေရြးခိုင္းပါလိမ့္ဦးမယ္။

======== chntpw Main Interactive Menu ========

Loaded hives:  

1 - Edit user data and passwords
2 - Syskey status & change
3 - RecoveryConsole settings
- - -
9 - Registry editor, now with full write support!
q - Quit (you will be asked if there is something to save)


What to do? [1] ->
1 လို႔ ရိုက္ၿပီး Enter ထပ္ေခါက္ပါ။ အဲဒီအခါ Windows 7 ထဲမွာရွိတဲ့ User Account ေတြကို ေအာက္မွာ နမူနာ ျပထားသလို ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။

===== chntpw Edit User Info & Passwords ====

| RID -|---------- Username ------------| Admin? |- Lock? --|
| 03e8 | admin                          | ADMIN  |          |
| 01f4 | Administrator                  | ADMIN  | dis/lock |
| 03ec | grumf1                         |        |          |
| 03ed | grumf2                         |        |          |
| 03ee | grumf3                         |        |          |
| 01f5 | Guest                          |        | dis/lock |
| 03ea | jalla1                         | ADMIN  | *BLANK*  |
| 03eb | jalla2                         |        | *BLANK*  |
| 03e9 | petro                          | ADMIN  | *BLANK*  |

ကိုယ္ Password ဖ်က္မယ့္ user account နာမည္ကို ရိုက္ထည့္ၿပီး Enter ေခါက္ပါ။ ဥပမာ Administrator လို႔ ရိုက္ၿပီး Enter ေခါက္ၾကည့္ပါ။ ေနာက္ထပ္ အခုလို Menu ထပ္ေပၚလာပါလိမ့္ဦးမယ္။

- - - - User Edit Menu:
1 - Clear (blank) user password
2 - Edit (set new) user password (careful with this on XP or Vista)
3 - Promote user (make user an administrator)
(4 - Unlock and enable user account) [seems unlocked already]
q - Quit editing user, back to user select

Password ကို Clear လုပ္မွာမို႔ 1 လို႔ ရိုက္ၿပီး Enter ေခါက္ပါ။ Password Clear ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ရပါၿပီ။ သိမ္းၿပီး ထြက္ဖို႔အတြက္ Shift+1 ကို ႏွိပ္ပါ။ ေနာက္ထပ္ Menu တစ္ခု ထပ္ေပၚလာရင္ ထြက္မွာမို႔ q လို႔ ရိုက္ၿပီး Enter ေခါက္ပါ။

=========================================================
¤ Step FOUR: Writing back changes
=========================================================
About to write file(s) back! Do it? [n] :

အေပၚက ျပထားသလို ထပ္ေပၚလာရင္ y လို႔ ႕ရိုက္လိုက္ပါ။
ၿပီးသြားပါၿပီ။ အဲဒီ Account ရဲ႕ Password ပ်က္သြားပါၿပီ။

နိဂံုး
ဓားတစ္ေခ်ာင္းလိုပါပဲ။ အဲဒီဓားက ဆရာ၀န္လက္ထဲ ေရာက္သြားရင္ လူ႔အသက္ကယ္ဖို႔ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီဓားက လူမိုက္တစ္ေယာက္ လက္ထဲေရာက္သြားရင္ လူသတ္ဖို႔ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဓားတစ္ေခ်ာင္း ေပးလိုက္တာပါ။

@ IT MEN (www.myanmaritmen.org)
@ Maukkha

နည္းပညာေလာကတြင္ အေရးပါခဲ့ေသာ မမမ်ား

တေလာက Google ထဲဝင္ၿပီး "women in technology" ဆိုတာ ရွာၾကည့္လိုက္တယ္။ စိတ္မေကာင္းစရာ ရွားပါးလိုက္တာ။ ေတြ႔မယ့္ေတြ႔ေတာ့လည္း Maximum PC ထဲလာေတြ႕တယ္။ေခတ္ေဟာင္း၊ ေခတ္ေႏွာင္း 

ကေန ခုကာလအထိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မၾကားဘူးတဲ့ မမေတြရဲ႕ အမည္ေတြကို ေတြ႕လိုက္သိလိုက္ရတယ္။ ဒီ မမ ေတြ နည္းပညာ ေလာကအတြက္ ဘာေတြ စြမ္းေဆာင္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကသလဲ ၾကည့္လိုက္ရင္ စိတ္ဝင္စား စရာေတြပဲ။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အိုင္တီေလာကမွာ သူ႕ေနရာနဲ႔သူ အေရးပါခဲ့ၾကတာ မျငင္းႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ကို ဘာေၾကာင့္ အမႊန္းတင္ၾကရတာလဲ။

15. The Ladies of ENIAC

Kay McNulty, Marlyn Wescoff, Fran Bilas, Ruth Lichterman ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးေလးေယာက္နဲ႔ ပုံထဲမွာ မပါတဲ့ Adele Goldstein နဲ႔ Betty Snyder ဆိုသူေတြဟာ ပထမဦးဆုံး "computors" လို႔ေခၚတဲ့ ENIAC မွာ စတင္အလုပ္လုပ္ခဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္။ ပင္ဆယ္ေဗးနးီယား တကၠသိုလ္မွာရွိတဲ့ Moore အင္ဂ်င္နီယာ   ေက်ာင္းမွာ သူတို႔ ဒီကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ လုပ္ငန္းကိုေခါင္းစဥ္အေနနဲ႔ "computer" လို႔ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ပစ္ခတ္မႈစာရင္း၊ ဗုံးႀကဲတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြက ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔အတူ တြက္ခ်က္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ တြက္ခ်က္မႈ အေျခခံစက္ကေတာ့ ENIAC ကြန္ပ်ဴတာေပါ့။ ဒီအမ်ိဳးသမီး ၅ ေယာက္ေလာက္ဟာ ENIAC ကြန္ပ်ဴတာရဲ႕ switch ေပါင္း ၃ဝဝဝ နဲ႔ တန္ ၈ဝ ေလာက္ရွိတဲ့ဟာ့ဒ္ဝဲေတြကို သူတို႔လက္ေတြနဲ႔ ကိုင္တြယ္စီမံခဲ့ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ENIAC ေခတ္ေရာက္ လာေတာ့ ယခင္ "computors" လို႔ေခၚ တဲ့စက္ေတြ သိပ္အသုံးမဝင္ေတာ့ဘူး။ Adele Goldstine နဲ႔ Betty Jennings တို႔ႏွစ္ေယာက္က ENIAC မွာ ပ႐ိုဂရမ္ကို store လုပ္ရတဲ့ တာဝန္ကိုယူရတယ္။ Goldstein ကေတာ့ ENIAC ရဲ႕ မူလ technical menual ကိုေရးတဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ပထမဦးဆုံး ေဆာ့ဖ္ဝဲ application ေတြနဲ႔ ပထမဦးဆုံး programming classes ေတြေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီ ENIAC မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ WITI Hall of Fame ဆိုတဲ့ဘြဲ႕ေတြကို ေပးအပ္ခ်ီးျမင့္ ဂုဏ္ျပဳခဲ့တယ္။

14. Jean E. Sammet

ကမၻာ့ပထမဦးဆုံး Computer Science (1968, Stanford) မွာ Ph.D. ဘြဲ႕ရသူဆိုၿပီး အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ကို ၫႊန္းျပၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ Sammet ဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္က Mount Holyoke ေကာလိပ္ကေန B.A. ဘြဲ႕ကို သခၤ်ာဘာသာရပ္နဲ႔ ရခဲ့သူပါ။ သူ႕ M.A. (သခ်ၤာ) ဘြဲ႕ကိုလည္း Urbana-Champaign က အီလီႏြိဳက္တကၠသိုလ္ကေန ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာရခဲ့တယ္။ သူမ တတ္ကၽြမ္းထားတဲ့ သခ်ၤာပညာနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာကို တကယ္အသုံးခ်ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ IBM ကုမၸဏီမွာ ကြန္ပ်ဴတာ language အတြက္ ပထမဦးဆုံး စတင္အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ သူေရးဆြဲတဲ့ FORMAC ပ႐ိုဂရမ္ language ဟာ သခ်ၤာဆိုင္ရာ formulas ေတြအတြက္ က်ယ္ျပန္႔စြာ အသုံးျပဳ လာတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ language ျဖစ္လာတယ္။ IBM မွာ ၂၇ ႏွစ္ေလာက္ အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ COBOL ကိုဖြဲ႕စည္းေတာ့ ေကာ္မတီ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လာတယ္။ ACM ကုမၸဏီရဲ႕ ဥကၠ႒အျဖစ္ ၁၉၇၄ ကေန ၁၉၇၆ အထိ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၄ မွာ ACM Fellow အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ Lovelace Award ဆုကို ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ အျခားအမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္နဲ႔အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့တယ္။

13. Frances Allen

အယ္လင္ဟာ B.Sc. ဘြဲ႕ကို သခ်ၤာဘာသာရပ္နဲ႔ ၁၉၅၄ ႏွစ္မွာ New York State College for Teachers

ေက်ာင္းကေန ရခဲ့တယ္။ M. Sc. ဘြဲ႕ (သခ်ၤာ) ကိုေတာ့ ၁၉၅ရ ခုႏွစ္မွာ University of Machigan ကေန ရခဲ့တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ (compilers, code optimization, parallelization) နယ္ပယ္ေတြမွာ အထူးကၽြမ္းက်င္ သူျဖစ္တယ္။ IEEE အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ၿပီး ACM နဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာ သမိုင္းျပတိုက္ေတြရဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္လည္း ျဖစ္တယ္။ အယ္လင္ဟာ IBM မွာလည္း တက္ႂကြစြာ လုပ္ကိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ IBM အဖြဲ႕ဝင္တစ္ ဦးျဖစ္ခဲ့တယ္။ IBM မွာ သူ ၄၅ ႏွစ္ ေလာက္လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ NSA အတြက္လည္း ပ႐ိုဂရမ္းမင္း language နဲ႔ security code ေတြကို ေရးေပးခဲ့ေသးတယ္။သူမဟာ ၁၉၉ရ ခုႏွစ္မွာ WITI ရဲ႕ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႕၊ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္မွာ Augusta Ada Lovelace ဆုေတြကိုရရွိခဲ့တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြထဲမွာ Turing Award (ကြန္ပ်ဴတာႏိုဗယ္ဆု) ကို ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အတြက္ ပထမဦးဆုံး ရရွိခဲ့သူလည္း ျဖစ္တယ္။

12. Betty Holberton

ျပင္သစ္ မိဘႏွစ္ပါးက ေမြးတယ္။ ပန္ဆဲလ္ေဗးနီးယား တကၠသိုလ္မွာ ေက်ာင္းလာတက္တယ္။ ပထမဦးဆုံး

ေက်ာင္းတက္တဲ့ေန႔မွာပဲ သူမရဲ႕ သခ်ၤာပါေမာကၡက သူမကို သခ်ၤာဘြဲ႕အတြက္ အခ်ိန္လာမျဖဳန္းနဲ႔၊ အိမ္မွာပဲ

ေနၿပီးေတာ့ ကေလးထိန္းလို႔ အေျပာခံခဲ့ရတယ္။ဘက္တီဟာ သတင္းစာ သင္တန္းတက္တယ္။ 

ေနာက္ေတာ့ သူမကို Moore အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းက ငွားတယ္။ ဒီေက်ာင္း ဟာ ပထမဦးဆုံး ENIAC ကြန္ပ်ဴတာကိုသုံးတဲ့ ေက်ာင္းျဖစ္တယ္။ပါေမာကၡ အႀကံျပဳခ်က္ မွားသြားတယ္။ သူမဟာ Programming သုေတသနဌာနရဲ႕ အႀကီးအကဲ ျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္မွာ David Taylor Model Basin လို႔ေခၚတဲ့ သခ်ၤာသုေတသနဌာနကို သြားၿပီး ကူညီတယ္။ UNIVAC ကြန္ပ်ဴတာ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အေထာက္ အကူေတြ ေပးခဲ့တယ္။ ပထမဦးဆုံး ပ႐ိုဂရမ္မင္းမ်ိဳးဆက္ (SORT/MERGE) ကို ေရးခဲ့တယ္။ အေမရိကန္မွာ ၁၉၅ဝ ေလာက္က ပထမဦးဆုံး စာရင္းဇယားေတြကိုျပဳစုတဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ျဖစ္လာတယ္။ ဘက္တီဟာ John Mauchly နဲ႔တြဲၿပီး BINAC ပ႐ိုဂရမ္ကို ေရးတယ္။ အေစာပိုင္းပ႐ိုဂရမ္ language

ေတြ ျဖစ္တဲ့ COBOL နဲ႔ FORTRAN ေတြအတြက္လည္း Grace Hopper နဲ႔တြဲၿပီး ေရးခဲ့တယ္။

သူမဟာ command ေတြကို တီထြင္ခဲ့႐ုံမက numeric keypad ကိုလည္း တီထြင္ခဲ့တယ္။ ဘက္တီဟာ ENIAC ကိုတီထြင္ခဲ့တဲ့ မူလပ႐ိုဂရမ္မာ ၆ ဦးထဲမွာ တစ္ဦးအပါအဝင္ျဖစ္ တယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ Augusta Ada Lovelace ဆုကို ရရွိခဲ့တယ္။

11. Sister Mary Kenneth Keller

Barbara Liskov ဟာ ကြန္ပ်ဴတာသိပၬံဘြဲ႕မွာ ပထမဦးဆုံး Ph.D ဘြဲ႕ရသူဆိုေပမယ့္ အမွန္တကယ္ သူမထက္ေစာၿပီးကြန္ပ်ဴတာမွာ Ph.D ရခဲ့သူကေတာ့ စစၥတာေမရီ ျဖစ္တယ္။ Wisconsin တကၠသိုလ္ကေန

ေမရီဟာ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာဘြဲ႕ရေတာ့ Dartmouth ကိုသြားၿပီးေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာ language (BASIC) သြားသင္ရတယ္။ အဲဒီရာထူးက မူလ ေယာက္်ားေတြပဲ စိုးမိုးထားတယ္။ စစၥတာေမရီဟာ DePaul တကၠသိုလ္ကေန BS ဘြဲ႕ကို သခ်ၤာဘာသာ ရပ္နဲ႔ရတယ္။ MS ဘြဲ႕ကို သခ်ၤာနဲ႔ ႐ူပေဗဒ ဘာသာရပ္ေတြနဲ႔ ထပ္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ေပမယ့္ ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံနဲ႔ မျဖစ္မေန ပတ္သက္လာရေတာ့တယ္။

''ကၽြန္မတို႔မွာ information ေတြ ကအရမ္းကို ေဖာင္းပြလာၿပီ၊ အဲဒီ information ေတြကို ကၽြန္မတို႔ အက်ိဳးရွိေအာင္ မသုံးႏိုင္ရင္ အလကားျဖစ္သြားလိမ့္မယ္'' လို႔ သူမေျပာခဲ့တဲ့ စကားတစ္ခြန္းကို ျပန္ၫႊန္း ခ်င္ပါတယ္။သူမဟာ AI ဘာသာရပ္ကို အထူး စိတ္ဝင္စားတယ္။ သူမထူေထာင္ခဲ့တဲ့ Clarke ေကာလိပ္ရဲ႕ ကြန္ပ်ဴတာဌာနမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေလာက္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။

10. Erna Schneider Hoover

ဟူးဗားဟာ Ph.D ဘြဲ႕ကို ဒႆနိကေဗဒ၊ သခ်ၤာအထူးျပဳ ဘာသာရပ္ေတြနဲ႔ ေယးလ္တကၠသိုလ္က ရရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မွာ နယူးဂ်ာဆီက Bell Laboratories မွာ သုေတသီအေနနဲ႔အလုပ္ ဝင္လုပ္တယ္။

Bell မွာ အလုပ္လုပ္ေနတုန္း ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ တယ္လီဖုန္း ေတြကို အဖြင့္အပိတ္လုပ္တဲ့စနစ္ကို တီထြင္ခဲ့တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ အဝင္ဖုန္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာဟာ call rate ေတြကို အလိုအေလ်ာက္ ထိန္းေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ overloading မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ သူမရဲ႕စနစ္ကို ယေန႔တိုင္ သုံးစြဲေနၾကရပါေသးတယ္။ ဒီလို စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ သူမရဲ႕ေဆာ့ဖ္ဝဲကို ပထမဦးဆုံးမူပိုင္ခြင့္ထုတ္ေပးၿပီး ဂုဏ္ျပဳခဲ့တယ္။ Bell ကုမၸဏီႀကီးမွာလည္း ပထမဦးဆုံး အမ်ိဳးသမီး ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရတယ္။

9. Karen Sparck Jones

ဂ်ဳံးစ္ဟာ ကင္းဘရစ္ခ်္ကြန္ပ်ဴတာဌာနမွာ ၁၉၇၄ ကေန ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္အထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ သူမဟာ NLP (natural language processing) နဲ႔ information retrieval လုပ္ငန္း ေတြကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ သူျဖစ္တယ္။ သူမလုပ္ငန္းေတြထဲမွာ အထင္ရွားဆုံးက IDF (inverse document frequency) ျဖစ္ၿပီး information retrieval ကိုျပန္ၿပီး တြက္ဆတဲ့လုပ္ငန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔တိုင္ search engine ေတြမွာ 

သူမရဲ႕နည္းစနစ္ေတြကို အသုံးျပဳေနရပါေသးတယ္။ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္မွာ သူမအနားယူတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ ပါေမာကၡ ရာထူးကေန အနားယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္ကြန္ပ်ဴတာ အသင္းႀကီးကေပးတဲ့ Lovelace Medal ကို ပထမဦးဆုံးအမ်ိဳး တစ္ေယာက္ေနနဲ႔ လက္ခံရရွိခဲ့ပါတယ္။

8. Sophie Wilson

ၿဗိတိန္ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံပညာရွင္ျဖစ္ၿပီး ၁၉၇ဝ ေႏွာင္းပိုင္း ေလာက္ကေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ Acorn Microcomputer ကို ဒီဇိုင္းထုတ္ခဲ့ သူအျဖစ္ထင္ရွားတယ္။ Acom ကြန္ပ်ဴတာကို ေနာက္ပိုင္း Acorn System 1 လို႔ေခၚၾကတယ္။ System ေတြနဲ႔တကြေရာင္းခ်ခဲ့ရတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုဖီဟာ 

ဒီေနရာမွာတင္ ေရာင့္ရဲမေနပါဘူး။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ Acorn Proton ကြန္ပ်ဴတာေတြထဲမွာ Acorn Atom မွာသုံးတဲ့ BASIC ပ႐ိုဂရမ္းမင္း language ကို ျပန္ေရးၿပီး ထည့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ Proton ဆိုတာက အျခားကြန္ပ်ဴတာတစ္မ်ိဳး ကို ထပ္ထုတ္ထားတာျဖစ္တယ္။ Acorn ကြန္ပ်ဴတာေတြထင္ရွား လာၿပီး BBC ကေတာင္ဆက္သြယ္လာတယ္။

၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွာ ဆိုဖီဟာ RISC ပ႐ိုဆက္ဆာေတြမွာ ပထမဦးဆုံး instruction ေတြထည့္ ေပးဖို႔ ႀကံေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဒါနဲ႔ Acorn RISC Machine ဆိုၿပီး ကြန္ ပ်ဴတာေတြထြက္လာတယ္။ ARM ဆိုၿပီး လူသိမ်ားတယ္။ ဆိုဖီဟာ Acorn Replay ဆိုတဲ့ကြန္ပ်ဴတာကိုလည္း ဒီဇိုင္းထုတ္ခဲ့တယ္။

ဒီကြန္ပ်ဴတာမွာ ဗီဒီယို architecture ေတြပါလာၿပီ။ ဗီဒီယိုၾကည့္ႏိုင္ ဖို႔ OS ကိုထည့္ေပးသလို frame rate အျမင့္ဆုံးရေအာင္လည္း လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

7. Carla Meninsky

ကာလာကို ဂိမ္းဒီဇိုင္နာအေနနဲ႔ ၁၉၈ဝ ေလာက္ကတည္းက Atarti 2600 console ကေန ငွားရမ္းခဲ့ပါတယ္။ Atari ကုမၸဏီမွာ ဝင္အလုပ္လုပ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးအင္ဂ်င္နီယာ ႏွစ္ေယာက္ထဲက တစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ Carol Shaw လို႔ေခၚပါတယ္။

Atari မွာ အလုပ္လုပ္ေနစဥ္ ကာလာ ဝင္ၿပီးလုပ္ကိုင္ခဲ့ရတဲ့ ဂိမ္းေတြကေတာ့ Indy 500 (1977), Star Raiders (1979) ေတြျဖစ္ၿပီး၊ ၁၉၈ဝ မွာထုတ္တဲ့ Dodge 'Em ဂိမ္းနဲ႔ ဆုရခဲ့တယ္။ ဒီဂိမ္းက ကားေမာင္း ၿပိဳင္တဲ့ဂိမ္းပါ။

Call of Duty လို႔ေခၚတဲ့ ကားေမာင္းၿပိဳင္ပြဲဂိမ္းဟာ ဂိမ္းသမိုင္းမွာအေစာ ဆုံးနဲ႔ ဂိမ္းေလာက ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ အေထာက္အပံ့အေပးႏိုင္ဆုံးလို႔ ဆိုရမယ္။ Warlord ဂိမ္းကိုလည္း လူအမ်ား ႀကီးကစားႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။ ခုေတာ့ မူပိုင္ခြင့္ဆိုင္ရာေရွ႕ေန လုပ္ေနတယ္။

6. Roberta Williams

သူမရဲ႕ နာမည္အႀကီးဆုံးဂိမ္းကေတာ့ King's Quest ဗီဒီယို ဂိမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဂိမ္းေခတ္ဦးမွာ လူတိုင္းစိတ္ဝင္စားေအာင္ စြဲေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိခဲ့ပါတယ္။ ႐ိုဘာတာဟာ ခင္ပြန္းသည္ျဖစ္သူ Ken နဲ႔ အတူ ဂရပ္ဖစ္ စြန္႔စားမႈဂိမ္းေပါင္း ၈ဝ/၉ဝ ေလာက္ေရးခဲ့တယ္။ Phantasmagoria ဂိမ္းကေတာ့ သူမအႀကိဳက္ဆုံးလို႔ ဆိုတယ္။

႐ိုဘာတာ ဂိမ္းကို စတင္စိတ္ဝင္စားတာ သူ႕ခင္ပြန္းေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ သူမကို Don Woods ဂိမ္းနဲ႔စတင္မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တာပါ။ ဂရပ္ဖစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္ရင္ဆိုတဲ့အေတြးမ်ိဳး

ေတြရခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ စြန္႔စားခန္းကိုအေျခခံတဲ့ Mystery House ဂိမ္းကို သူမကိုယ္တိုင္ ဒီဇိုင္းဆြဲၿပီးေရးခဲ့တယ္။ ဒီဂိမ္းကို အြန္လိုင္းဂိမ္းအေနနဲ႔ ကစားလို႔ ရေအာင္ စီစဥ္ေပးလိုက္လို႔ ပိုၿပီး နာမည္ေက်ာ္သြားရတယ္။

5. Carol Shaw

ပထမဦးဆုံး အမ်ိဳးသမီးဗီဒီယိုဂိမ္း ဒီဇိုင္နာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဂုဏ္ျပဳရလိမ့္မယ္။ Carla နဲ႔ Atari မွာ တြဲလုပ္ဖူးတယ္။ ေနာက္ ပိုင္း Activision ကိုေျပာင္းသြားတယ္။ အဲဒီမွာ နာမည္ေက်ာ္ River Raid ဂိမ္းကိုေရးခဲ့တယ္။ တကယ့္တန္းဝင္ဂိမ္းတစ္ခု ျဖစ္သြားတယ္။ အပစ္အခတ္ဂိမ္း RR ကိုေတာ့ ၁၉၈၂ မွာထုတ္ခဲ့တယ္။

ေရွာက ၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွာ 3-D Tic Tac Toe ဂိမ္းနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တယ္။ Super Breakout (1978), Happy Trails (1984) ေတြကို သူမပဲေရးခဲ့တယ္။ ေရွာဟာ Polo နဲ႔ Atari Basic Reference Manual ေတြကိုေရးခဲ့တယ္ဆိုတာ လူသိနည္းတယ္။

4. Radia Perlman

အင္တာနက္ရဲ႕ မိခင္လို႔ ေျပာရမယ့္သူပါ။ ပါးလ္မင္းဟာ ေဆာ့ဖ္ဝဲ ဒီဇိုင္နာ၊ network အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ Spanning-tree ဆက္သြယ္ေရး protocol ေၾကာင့္ ထင္ရွားပါတယ္။

သူမတီထြင္ခဲ့တဲ့ spanning-tree ဟာ Digital Equipment Corp အတြက္လုပ္ခဲ့တာပါ။ သခ်ၤာဆိုင္ရာဘြဲ႕နဲ႔ မာစတာဘြဲ႔ကို ရခဲ့တယ္။ Ph.D ဘြဲ႕ကို ကြန္ပ်ဴတာသိပၬံနဲ႔ MIT ကေနရခဲ့တယ္။ Spinning-tree ဟာ Ethernet local area network အတြက္အေျခခံက်တဲ့ bridge တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ပါးလ္မင္းဟာ အျခား network ဒီဇိုင္း၊ link-state protocols ဘက္ေတြမွာလည္း ထင္ရွားတဲ့သူ ျဖစ္တယ္။ သူမဟာ ကေလးေတြကို ပ႐ိုဂရမ္းမင္းသင္ေပးဖို႔အတြက္ TORTIS ပ႐ိုဂရမ္ ကို တီထြင္ေရးသားခဲ့သူလည္းျဖစ္တယ္။

ပညာေရးဆိုင္ရာ ပ႐ိုဂရမ္ language တစ္ခုျဖစ္တဲ့ LOGO ကိုလည္းေရးခဲ့တယ္။ လက္ရွိ Intel မွာလုပ္ေနတယ္။ Sun မွာလုပ္ကတည္းက သူမတီထြင္ မႈအတြက္ မူပိုင္ခြင့္အမွတ္တံဆိပ္ ၅ဝ ေလာက္တင္ခဲ့တယ္။ Network ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာ (text book) တစ္အုပ္ကိုလည္း ေရးခဲ့တယ္။

3. Jean Bartik

ENIAC ကြန္ပ်ဴတာႀကီးေတြေခတ္က မထင္မရွားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး အုပ္စုထဲမွာ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့တယ္။ Northwest Missouri ဆရာအတတ္သင္ ေကာလိပ္ကေန သခ်ၤာအဓိကနဲ႔ ဘြဲ႕ရခဲ့တယ္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္မွာ ပင္ဆဲလ္ေဗးနီးယားမွာရွိတဲ့ Aberdeen Proving Ground စစ္လက္နက္ပစၥည္းတပ္မွာ လုပ္ကိုင္ဖို႔ ငွားရမ္းျခင္းခံရတယ္။

အဲဒီမွာ ENIAC ရဲ႕ ပထမဦးဆုံး ပ႐ိုဂရမ္မာ Kay McNulty နဲ႔ေတြ႕တယ္။ သူမ ENIAC မွာဆက္လုပ္ရင္း ကြန္ပ်ဴတာပ႐ိုဂရမ္ေတြကို ထိန္းသိမ္းရသူျဖစ္လာတယ္။ BINAC နဲ႔ UNIVAC I ကြန္ပ်ဴတာ ႏွစ္မ်ိဳးစလုံးနဲ႔ အလုပ္လုပ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း Auerback Publisher မွာ အယ္ဒီတာ ျဖစ္လာတယ္။

2. Grace Hopper

ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အဆင့္ေလာက္ရွိတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဟာ့ပါ ျဖစ္တယ္။ ပထမဦးဆုံး အမ်ိဳးသမီး ပ႐ိုဂရမ္မာ ျဖစ္႐ုံသာမက၊ ေယးလ္တကၠသိုလ္က သခ်ၤာ Ph.D ဘြဲ႕ရခဲ့သူလည္းျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ေရတပ္မွာ ပထမဦးဆုံး အမ်ိဳးသမီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တစ္ေယာက္ျဖစ္လာသူလို႔ ေျပာရမယ္။

၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွာ ပထမဦးဆုံး ကြန္ပ်ဴတာ complier ကိုတီထြင္ခဲ့တယ္။ COBOL (Common Business-Oriented Language) ကို bug ကင္းေအာင္ႀကိဳးစားခဲ့သူ ေတြထဲမွာပါတယ္။ FLOW-MATIC language ကို UNIVAC I နဲ႔ UNIVAC II ကြန္ပ်ဴတာေတြအတြက္ ဖန္တီးခဲ့သူလည္းျဖစ္တယ္။ ''ခြင့္ေတာင္းရတာထက္ ခြင့္လႊတ္ဖို႔ေျပာရတာ ပိုလြယ္တယ္'' ဆိုတာ သူေျပာခဲ့တာေပါ့။

1. Ada Lovalace

Lovelace ၿမိဳ႕စားကေတာ္၊ ကဗ်ာဆရာ ေလာ့ဒ္ ဘိုင္႐ြန္ရဲ႕ တရားဝင္သမီးျဖစ္သူ Ada ကို သခ်ၤာပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေပမယ့္ လူသိနည္းတယ္။ သူမကို ''အနားၿပိဳင္စတုဂံမင္းသမီး'' လို႔ပဲ လူသိမ်ားၾကတယ္။ Ada က သခ်ၤာနဲ႔ သိပၸံကို အဲဒီေခတ္ကစာေပေတြထက္ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္ဝင္ စားခဲ့တယ္။

၁၈၄၃ ခုႏွစ္မွာ Luigi Menabrea ေရးတဲ့ အတၳဳပၸတၱိထဲက Charles Babbage တီထြင္ ထားတဲ့ Analytical Engine (ပထမဦးဆုံးကြန္ပ်ဴတာ) အေၾကာင္း ဘာသာျပန္ခဲ့တယ္။ စက္တစ္လုံး ဟာ algorithm နည္းက်က် အလုပ္လုပ္ႏိုင္တယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေရးခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္သူမကို ပထမဦးဆုံး ကြန္ပ်ဴတာ ပ႐ိုဂရမ္မာလို႔ ေခၚႏိုင္တယ္။

Babbage ရဲ႕ Analytical Engine မွာ Bernoulli ကိန္းေတြ ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္ တယ္ဆိုတာ သူမေရးခဲ့တယ္။ လက္ေတြ႕လည္း သ႐ုပ္ျပႏိုင္ခဲ့တယ္။ သူမဟာ Babbage တစ္ေယာက္ တြက္ခ်က္ေရးစက္ (Analytical Engine) ကိုတည္ေဆာက္ရာမွာ အားေပးေထာက္ပံ့ခဲ့တယ္။

သူမကို ဂုဏ္ျပဳၿပီးေတာ့ D.O.D လို႔ေခၚၾကတယ္။ ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္က သူမ အမည္ Ada ကို ဂုဏ္ျပဳၿပီး စစ္တပ္သုံး ကြန္ပ်ဴတာ language ကို Ada လို႔ေခၚခဲ့တယ္။

                                                                                              Ref:  http://www.maukkha.org